مروری بر شاخص‌های فکری و عملی معلم برجسته اخلاق

هم‌سنگی کلام و کردار در زندگی استاد فاطمی‌نیا

 

 

 

 

پرونده

نکته‌ها از گفته‌ها

نکته‌های اخلاقی برای زندگی بهتر از مرحوم آیت‌ا... «فاطمی‌نیا» استادی که سال‌های سال پای منبرش نشستیم و آموختیم

 

مرحوم استاد فاطمی‌نیا را با لطافت روح، کلام شیرین و پر از حکمت، توصیه‌های دلسوزانه و کاربردی و نکات ملموس و مهم برای زندگی به‌یاد خواهیم داشت. مرد بزرگی که محبوب نسل‌ها بود، هم جوانان او را دوست داشتند، هم بزرگ‌ترها. استادی که بیشتر از هرچیز روی توجه به رعایت کلام، نشکستن دل دیگران، توجه به زبان و آفت‌های آن تاکید داشت. درگذشت این مرد بزرگ، مجال تلخی است تا درس‌های به‌جا مانده از ایشان را که از لابه‌لای سخنان‌شان پیاده شده مرور کنیم و در زندگی به‌کار ببریم تا بتوانیم در مسیر سعادت دنیا و آخرت گام برداریم. «نکته‌ها از گفته‌ها» عنوان مجموعه سه جلدی از سخنرانی‌های ایشان است که برای مطالعه بیشتر می‌توان از آن بهره جُست و عنوان پرونده امروز ما هم براساس آن انتخاب شده است.
نکته: منبع تمامی نکاتی که در این پرونده از استاد فاطمی‌نیا نقل شد، ستون «در محضر بزرگان» صفحه همشهری‌سلام روزنامه خراسان است که چند سال قبل منتشر می‌شد.

انوار را حفظ کنیم
هر ماه نوری دارد و هر روز نوری دارد که مجانی به در خانه آدم می‌آیند. این ما هستیم که باید این نورها را حفظ بکنیم. شیعیان امیرالمومنین نزد خدا عزیز هستند. این‌ها اگر بر نمازها مراقبت کنند، مسئله والدین، مسئله غیبت و حسن خلق و... را رعایت کنند، این انوار هر روز به در خانه‌شان می‌آید. منتها ما چه می‌کنیم؟ این انوار را حفظ‌ نمی‌کنیم. از یکی از بزرگان علما که با آشیخ حسنعلی (نخودکی اصفهانی) محشور بود، پرسیدم ایشان چگونه به این مقام نزد خدا رسیدند؟ آن ولی خدا جواب داد: «ایشان هرچه به دست می‌آورد، نگه می‌داشت.» ولی ما انوار را ضایع می‌کنیم. شب بلند می‌شود نماز شب می‌خواند، صبح می‌نشیند غیبت می‌کند. نور نماز شب رفت. با یک حرف تلخ این نورها از بین می‌رود.

خود را با مضامین دعا
تطبیق دهیم
یکی از شرایط دعا این است که دعاکننده به‌اندازه طاقت بشریت، خود را با مضامین و اسماءا... در دعا تطبیق دهد؛ البته در مواردی که با طاقت بشر تناسب دارد مقصود است. فرموده‌اند: «تخلّقوا باخلاق ا...» یعنی اخلاق خدایی داشته باشید. مثلا می‌گوید: «یا ستّارالعیوب» (ای پوشاننده عیوب)، از آن طرف خودش اهل غیبت کردن و آبرو بردن است! یا وقتی رسیدیم به «یا حلیم و یا کریم» باید تصمیم بگیریم حلیم و کریم باشیم. زمانی که می‌خوانی «یا قاضی الحاجات»، به مقدار توانایی‌ات حاجات بندگان خدا را برآورده کن و بی‌تفاوت نباش. یک مقدار باید از این اسماء عطر بگیریم و بویی از آن در ما وجود داشته باشد.

درِ خانه حضرت حق
یکی از اهل عرفان گفته به هر بشری زیاد مراجعه کنی آخر از تو منزجر می‌شود. یک بار، دو بار، سه بار، می‌گوید این دفعه آمد جواب نده. بد عادت می‌شود. فقط یک مورد است که هر چه بیشتر مراجعه کنی قدر و منزلتت بالا می‌رود و آن درِ خانه حضرت حق است.

موانع اجابت دعا
در دعای کمیل می‌گوییم «اللهم اغفرلی الذنوب التی تحبس الدعا» خب بعضی کارها مانع از استجابت دعاست. یکی از این موانع دل شکستن است. پشت سر این و آن حرف زدن است. امروز متاسفانه خیلی معمول شده... می‌فرماید: «هرکس پشت برادر دینی خود غیبت کند که قدر آن فرد نزد مردم پایین بیاید، از ولایت خدا خارج می‌شود.» تعارف که نیست. باید این کارها را بگذارند کنار، دعا مستجاب شود.

خدا به زور‌ نمی‌دهد
بعضی‌ها حرف عوامانه می‌زنند می‌گویند نباید چیزی را به زور از خدا گرفت. از این بی‌معنی‌تر‌ نمی‌شود گفت. خدا که چیزی را به زور‌ نمی‌دهد. آن چیز را هم که نباید بدهد،‌ نمی‌دهد. به وقتش هم می‌دهد.

مشورت بر استخاره
مقدم است
استخاره این است که هر کاری که قصد انجام آن را داری از خدای متعال طلب خیر کنی، فعلا علی‌الحساب تسبیح و قرآن و... مطرح نیست، فقط این مطرح است که خدایا در این کار خیر قرار بده، منتها بزرگانی که ما در خدمت آن‌ها بودیم می‌گفتند همیشه مشورت بر استخاره مقدّم است، چه استخاره‌ دعایی و قلبی و چه استخاره‌ با تسبیح و قرآن.
مراسم دعا را طولانی نکنیم
اول مظلوم از انسان‌ها امیرالمومنین(ع) است و در دعاها، دعای کمیل. این دعا خیلی مظلوم است. در تیراژ بالا چاپ می‌شود، هر مجلسی هم که بروید دعای کمیل داریم. اولا که وسط دعای کمیل، سخنرانی می‌کنند که دعای کمیل می‌شود سه ساعت. دعای کمیل 20 دقیقه است. ما حق نداریم دعای امیرالمومنین(ع) را بکنیم سه ساعت. اگر استادی و نورانیتی داری، مختصر توضیح بده. وسط دعا هرچه شعر بلد است می‌خواند. همه بیچاره می‌شوند. جوان‌ها زده می‌شوند. می‌گویند جوان‌ نمی‌رود دعای کمیل. خوب تو‌ نمی‌گذاری.

لطیف باشید
عزیزان اگر لطیف نباشید هیچ چیز نصیب‌تان‌ نمی‌شود؛ خود را معطل نکنید! هر روز چند مرتبه در خانه یا محل کار عصبانی می‌شود و پرخاش می‌کند و دل دیگران را می‌شکند، از آن طرف هم می‌خواهد به مقامات معنوی برسد... اگر می‌خواهید به جایی برسید، لطیف شوید. لطیف بودن را تمرین کنید، از خانه و محل کار شروع کنید و با خشم و غضب دیگران را آزار ندهید.


حقیقت توبه
خدا با تازه وارد رفتار دیگری دارد. جوانان عزیز توجه کنند که در توبه باز است اما نه به معنای عوامانه آن. شنیدم شخصی گفت من فلان گناه را می‌کنم. بروم مکه تا توبه کنم. اجازه بدهید باطن این حرف را به شما بگویم. این فرد معنی توبه را نفهمیده است. توبه این نیست که بنشینی و بگویی استغفرا... ربی و اتوب الیه. توبه اصلش پشیمانی است. پشیمانی دست تو نیست. دست توست؟ می‌خواهی بروی مکه پشیمان بشوی؟ چرا وقتی متوجه می‌شوی قسمتی از مالی که داری متعلق به یتیم است، سریع آن را برمی گردانی؟ چون موجبات پشیمانی فراهم شده است. پشیمانی از حالات درونی انسان است مثل ترس و وحشت. موجبات ترس وقتی پیش بیاید آدم می‌ترسد. این فرد که می‌گوید می‌خواهم بروم مکه توبه کنم، معنی حرفش این است که می‌خواهم بروم مکه آن جا پشیمان بشوم. پس چرا این جا پشیمان‌ نمی‌شوی؟
 

وسط حرف دیگران نپرید
این روزها حرف‌زدن سخت شده است. بین مبتدا و خبر ایراد می‌گیرند.‌ نمی‌گذارند مبتدا را بگویی بعد به خبر برسی.‌ نمی‌گذارند جمله کامل بشود.‌ نمی‌دانم ما چرا این طور هستیم. زندیق به فردی می‌گویند که به هیچ چیز معتقد نباشد. یعنی فوق کافر است. کافر داریم که بعضی مسائل را قبول دارد ولی زندیق کسی است که هیچ اعتقادی ندارد. زندیق‌ها نقل کرده‌اند که ما می‌رفتیم با امام صادق(ع) بحث می‌کردیم، ایشان به قدری زیبا گوش می‌داد که فکر می‌کردیم در بحث ایشان را محکوم کرده‌ایم. حرف ما که تمام می‌شد ایشان سرشان را بالا می‌آوردند و همه بافته‌های ما را با یک جمله نقض می‌کردند اما ما در برادری و خواهری‌مان حاضر نیستیم به حرف یکدیگر گوش بدهیم. صبر کن! شکر توی کلامت! این شکر این جا به چه دردی می‌خورد؟ بیچاره زحمت کشیده، انرژی صرف کرده، می‌خواهد نتیجه بگیرد، بعد بگوییم شکر توی کلامت!
 

اولین آسیب شما جوانان از غضب است
اگر احادیث را خوب جمع کنید، می‌بینید اولین آسیب شما جوانان از غضب است. هر دری که به روی شما بسته شود از روی غضب بسته می‌شود. جوان را نگاه کنی محاسن، تسبیح، عطر، سجاده... اما در خانه برخورد با مادرش مثل زهرمار، با خانواده مثل زهرمار. من اسم برخی را گذاشته‌ام حاجی زهرمار. طرف می‌گوید: جای‌تان خالی کمیل بودیم چه حالی به ما دست داد. کدام حال؟ 40 سال است نمی‌توانی با همسرت حرف بزنی! 40 سال نتوانستی زبانت را کنترل کنی!
 

اهمیت دادن به اعداد
وقتی در آیات و روایات عدد مطرح می‌شود، گاهی این عدد موضوعیت دارد و نفس عدد مقصود است و گاهی عدد موضوعیت ندارد و صرفا برای بیان کثرت استفاده می‌شود... اگر کسی از ما از دنیا رفت، این قدر ملزَم و مقید نباشیم که خرج‌های زائد کنیم و حتما مراسم هفتم و چهلم و... بگیریم و اگر هم کسی نتوانست شرکت کند، موجب کدورت شود! به صورت‌های دیگر هم می‌توانیم برای اموات خود کسب خیر کنیم.

نمازها چه شد؟
تو دل شکستی...
فرد وارد بازار قیامت می‌شود. فکر می‌کند خبری است. تعجب می‌کند. خدایا! پس چه شد؟ نمازها، عمره‌ها؟ می‌گویند: تو دل شکستی. ریا کردی. زهر زبان ریختی. ببینید! ما درد دل می‌کنیم. جوان عزیز! اگر عروج می‌خواهی، می‌خواهی به جایی برسی از خانه خودتان شروع کن!

برای مردم، خوب بخواهید
نقل شده است روزی «معروف کرخی» نشسته بود. عده‌ای از جوانان در دجله سوار بر قایق بودند و ساز و آواز سرمی‌دادند. چند نفر از مقدّسین آمدند، به معروف کرخی گفتند: آقا آن‌ها را نفرین کن! چه جوان‌های بدی هستند! معروف دست‌های خود را بلند کرد و فرمود: خدایا به عزّت خودت قسم می‌دهم کسانی را که در این دنیا این‌ قدر خوشحال کردی، در آخرت هم همین‌طور آن‌ها را خوشحال کن! آن‌ها به معروف اعتراض کردند:‌ای معروف! تو یک عارف هستی! چرا چنین می‌گویی؟ چرا یک عدّه را که مشغول گناه هستند، نفرین نکردی و برای آن‌ها دعا کردی؟ معروف کرخی پاسخ داد: وای بر شما که نادان هستید. من آن‌ها را دعا کردم. اگر قرار شود در آخرت خوشحال باشند، باید در این‌ دنیا توبه کنند. این دعا یعنی خدا به آن‌ها توبه عنایت کند.

به بچه‌ها آرامش دهید
سابق بر این مرسوم بود به بچه‌ها می‌گفتند سروصدا نکن وگرنه گوش تو را می‌بُرم. حتی بدتر از این بود. چقدر آدم باید احمق باشد که این حرف‌ها را بزند. به یک عده سفارش کنید که این چیزها را نگویید.


اثر یک عمل خالصانه
سال‌ها قبل مشرف شدم به مکه. شخصی در کاروان ما بود که وضعیتی داشت، گویا همه می‌خواستند از سر راهش فرار کنند! در این سفر یک چای داد به دست یک سید دل‌شکسته، بر اثر این عمل کوچک و خالصانه، وضعیت اش تغییر کرد، همه از او استقبال می‌کردند؛ محبوبیت پیدا کرد و خلاصه سرنوشتش عوض شد! گویا نور همین عمل کوچک ولی از روی اخلاص، اثر بسیار زیادی در او داشت و او را متحول کرد! پس کوچکی و بزرگی عمل مهم نیست؛ اخلاص و مقبولیت در نزد خداوند مهم است.

خبرهای بد را در خانه نگویید
خبرهای بد را هیچ وقت در خانه نگویید؛ تا به خانه می‌رسد، می‌گوید تصادفی را دیدم! نمی‌خواهد بگویید. اصلا خبرهای منفی را در منزل نگویید. شما را به خدا قسم می‌دهم این‌ها را رعایت کنید؛ ضربه‌هایی به خانواده زده می‌شود که جبران نمی‌شود. چیزهای پریشان کننده نگویید. به همسر و بچه‌ها آرامش دهید.

اغلب جهنمی‌ها
جهنمی زبان هستند!
خدا گناه «آبرو بردن» را سخت می‌بخشد. امام باقر فرمودند: «کسی که آبروی مردم را نریزد، خداوند از گناهان او صرف‌نظر خواهد کرد.» اغلب جهنمی‌ها، جهنمی زبان هستند! فکر نکنید همه از دیوار مردم بالا می‌روند. یک مشت مقدس را می‌آورند جهنم به سبب این که آبرو می‌بردند! اسلام خواهان حفظ آبروی فرد است.

من تنم می‌لرزد از این جواب‌ها!
احوال‌پرسی‌ها را دیده‌اید؟ می‌پرسیم حالت چطور است؟ می‌گوید: «هی؛ زنده‌ایم!» من تنم می‌لرزد از این جواب‌ها! نعمات خدا را فراموش کرده‌ایم؟
جوانی رفته بود دکتر، دکتر می‌گفت من چیزی ندیده‌ام ولی چشم دارد خود به خود ضعیف می‌شود؛ حالا تو چشمت سالم است و قدر نمی‌دانی؟ حالت شکر نداریم!

خداوند کریم قطعا می‌بخشد
به هرحال خیلی از گناهان را انجام داده‌ایم و اکنون نمی‌توانیم جبران کنیم، در این شرایط به خدا عرض کنید: «خدایا من با تو عهد می‌بندم که... در اولین فرصت ممکن... جبران گذشته کنم و تو هم به لطف و کرم بی‌انتهایت لطفی کن تا این گناهان مانع اجابت دعای من نشود.» یقین بدانید این کار موثر است... خدا کریم‌تر از آن است که بخواهد این‌جا با من تسویه حساب کند... اصلا اگر [بنده] همچون حالی داشته باشد و با تمام وجود از گذشته‌اش ناراحت باشد، قطعا خداوند کریم او را می‌بخشد.

پول عمره را بده به دختر یتیم
من تعجب می‌کنم از بعضی‌ها! یک خانم مومن 20 بار به عمره رفته. بار 21 به او می‌گویند بیا این پول عمره را بده برای یک دختر یتیم، می‌گوید: «نه من‌ نمی‌توانم. دوستان همه دارند می‌روند عمره. من چطور نروم؟» حالا به این خانم بگو شما این همه عمره رفتی، مسئله اخلاق را در خانه رعایت می‌کنی؟ مگر دین خدا مسخره است؟ هر سال عمره می‌روی یک عیب و بدی را از خودت دور نکردی؟ یا آقا؛ فرقی ندارد. آقا بداخلاق بشود، عبادتش ضایع می‌شود. خانم بداخلاق بشود، عباداتش ضایع می‌شود.
 

 

این روزها نام سعید نمکی وزیر بهداشت دولت قبل که در ایام کرونا، بیش از هر اقدامی سخنرانی و گاهی هم مظلوم‌نمایی می‌کرد، در رسانه‌ها یاد می‌شود اما برای پرونده احتمالی‌اش در دادسرا. برخی رسانه‌ها همچون همشهری و شفاآنلاین و الف، گزارش‌هایی در این زمینه منتشر کرده‌اند که عمده موضوع پرونده وی با ماجرای «به‌کارگیری روش‌های نادرست برای درمان بیماران مبتلا به کرونا» ارتباط دارد.

 همشهری در این باره نوشته است: «پرونده‌ای علیه «سعید نمکی»، وزیر پیشین بهداشت، در شعبه سیزدهم دادسرای کارکنان دولت تشکیل شده است. موید علویان، رئیس هیئت مدیره نظام پزشکی تهران بزرگ و فوق‌تخصص بیماری‌های کبد و گوارش همراه با محمدرضا هاشمیان، فوق‌تخصص مراقبت‌های ویژه و استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مرداد سال گذشته، زمانی که «سعید نمکی»، هنوز وزیر بهداشت بود، از او شکایت کردند. به‌کارگیری روش‌های نادرست برای درمان بیماران مبتلا به کرونا، مرگ‌ تعداد قابل توجهی از بیماران به دلیل تصمیمات نادرست، تضاد منافع و تاخیر در واردات واکسن، از جمله مسائلی است که در پرونده قضایی تشکیل‌شده برای وزیر بهداشت پیشین درج شده است. بررسی‌های همشهری از این ماجرا همچنین نشان می‌دهد که تنها این دو پزشک، از «نمکی» شکایت نکرده‌اند و شکایت‌های دیگری هم در دادسرا علیه او ثبت شده است. بر اساس اعلام منابع آگاه، با گذشت 9ماه از ثبت شکایت، هنوز ابلاغیه‌ای برای این پرونده نیامده است. هرچند که از منبعی موثق خبر می‌رسد که دادسرا از سعید نمکی برای پاسخ دادن به برخی ابهامات و سوالات دعوت و او هم مراجعه کرده است.» همچنین شفاآنلاین دیروز دراین‌باره این‌طور نوشت:«گفته می‌شود پرونده قضایی سعید نمکی سنگین‌‌تر شده است و چون جزئیات پرونده او محرمانه است و به طور قطع و یقین عنوان کیفری دارد، احتمال بازداشت وزیر پیشین بهداشت و درمان وجود دارد. البته پرونده شکایت از سعید نمکی اگرچه از همان دوره‌ وزارت او در شعبه سیزدهم دادسرای کارکنان دولت باز شد و همچنان به طور راکد باز مانده است، حال با افزایش تعداد شاکیان، ظاهرا قرار است ابعاد تازه‌ای از تخلفات در این پرونده، ثبت  شود و مورد رسیدگی قرار گیرد.»

رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی ضمن اعلام آغاز تفکیک حساب‌های بانکی تجاری و شخصی از خرداد امسال ، جزئیات این اقدام را نیز تشریح کرد.

محمد برزگری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: روند اجرایی تفکیک حساب‌های بانکی تجاری و شخصی از ابتدای خرداد امسال آغاز خواهد شد. در پی این اقدام، صاحبان حساب‌های تجاری باید به سازمان امور مالیاتی تجاری حساب خود را اعلام کنند. در این زمینه، تمام حساب‌های بانکی در کشور شخصی فرض می‌شود و فقط دارندگان حساب‌های تجاری و مرتبط به کسب‌وکار باید به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند که این حساب مرتبط به کسب‌وکار و فعالیت تجاری یا اقتصادی آن‌هاست.

وی افزود: این اقدام در راستای فراهم‌سازی مقدمات اجرای کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان انجام می‌شود زیرا یکی از الزامات این قانون اعلام ماهیت حساب‌های تجاری به سازمان امور مالیاتی به منظور شفافیت و نظارت مالی است.

برزگری با تاکید بر این که تلاش سازمان امور مالیاتی بر این است که این روند با سهولت و غیرحضوری انجام شود تا موجب ابهاماتی برای مردم نشود، گفت: تا پایان امسال قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان اجرا خواهد شد.

2 آسیب کار تجاری با حساب های شخصی

شاید بتوان تفکیک حساب های بانکی شخصی از تجاری را یکی از مهم ترین محورهای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان دانست چرا که استفاده برخی فعالان تجاری از حساب های شخصی دیگران، همواره راهکاری برای نبود شفافیت مالی و فرار مالیاتی بوده است.

 از سوی دیگر در این روزها که موضوع دهک بندی یارانه بگیران داغ است، گردش حساب های بانکی یکی از ملاک های دهک بندی است و افرادی که حساب هایشان گردش بالایی دارد، بیش از دیگران در معرض قرار گرفتن در دهک های درآمدی بالا و حذف یارانه هستند. 

در حالی که یک مغازه دار جزء که در عمل حساب بانکی اش گردش بالایی دارد لزوما از یک حقوق بگیر ثروتمندتر نیست. به این ترتیب با تفکیک حساب شخصی از تجاری سوء برداشتی که در این زمینه وجود دارد رفع می شود.

 

حوزه‌ های اخذ رای انتخابات پارلمانی در لبنان  یک شنبه شب با پایان مهلت اخذ رای، روند شمارش آرا را آغاز کردند و به تدریج نتایج اولیه غیررسمی این انتخابات از صبح دیروز در حال انتشار است.به  نوشته وبگاه النشره، انتخابات پارلمانی ۲۰۲۲ در لبنان، نخستین آزمون واقعی از آرای مردم این کشور پس از اعتراضات گسترده در اکتبر سال ۲۰۱۹ است که طی آن مردم خواستار کنار رفتن طبقه سیاسی حاکم و مبارزه با ظلم و فساد شده بودند. حوزه‌های اخذ رأی انتخابات پارلمانی در سراسر لبنان با پایان مهلت اخذ رأی، روند شمارش آرا را آغاز کردند. بر این اساس در مجموع در این انتخابات سه میلیون و ۹۶۷ هزار و ۵۰۷ نفر مشارکت کردند که نسبت به انتخابات پارلمانی ۲۰۱۸ که سه میلیون و ۷۴۶ هزار و ۴۸۳ نفر در آن مشارکت کرده بودند، افزایشی ۲۲۱ هزار نفری را نشان می‌دهد.بنا بر اعلام منابع لبنانی، میزان مشارکت در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۲ به 41.04 درصد رسیده است. در این انتخابات ۷۱۹ کاندیدا که در ۱۰۳ فهرست انتخاباتی حاضر بودند، مشارکت داشتند.براین اساس، نتایج اولیه انتخابات در حوزه بیروت، جبل، حوزه‌های شمال لبنان و بعلبک و هرمل بسیار نزدیک بوده و رقابت نزدیک‌تری میان فهرست‌های انتخاباتی وجود داشته است. با توجه به کناره‌گیری سعد الحریری و کاهش شدید مشارکت اهل سنت، به نظر می‌رسد میزان حضور شیعیان و مسیحیان در انتخابات بالا بوده است زیرا با توجه به بحران‌های چند سال اخیر در لبنان و همچنین کناره‌گیری الحریری، پیش ‌بینی‌ می‌شد مشارکت افت محسوسی داشته باشد. آمار و ارقام غیر رسمی و اولیه نشان می‌دهد حزب ‌ا... و امل در ائتلاف 8 مارس نتایج مناسبی به‌ دست آورده‌اند. با وجود این ، برخی اخبار از کاهش آرای جریان آزاد ملی، متحد حزب ا... حکایت دارد. در نقطه مقابل، ظاهراً رفتار رادیکال سمیر جعجع در ماه‌های اخیر نتایج مثبتی برای «قوات» داشته و این حزب توانسته آرای قابل توجهی را کسب کند. با فرض صحت این موارد، به نظر می‌رسد سیاست در لبنان باز هم قطبی‌تر و رادیکال‌تر خواهد شد و حتی احتمال حضور جعجع در پست ریاست جمهوری شرایط را برای حزب ا...  دشوار خواهد کرد . پارلمان بیش از گذشته به دو بخش نیروهای نزدیک به مقاومت و نیروهای نزدیک به محور آمریکا و عربستان تقسیم می‌شود و این روند هم در انتخاب نخست‌ وزیر و نیز به صورت گسترده‌تر در انتخاب رئیس ‌جمهور دشواری‌های بسیاری را ایجاد خواهد کرد. تحولات ساعات اخیر احتمال بروز درگیری‌های خیابانی را نیز افزایش داده است. به نظر می‌‌رسد هواداران جعجع با اقدامات خطرناک به دنبال تحریک هواداران حزب ‌ا... و به‌ ویژه امل هستند. طبیعتاً هرگونه درگیری داخلی، شرایط را پیچیده‌تر خواهد کرد، تشکیل دولت را به تعویق خواهد انداخت و زمینه ‌ساز نفوذ بیشتر بازیگران خارجی و افزایش درگیری‌های داخلی حزب ‌ا... می‌شود. در مجموع نتایج غیر رسمی منتشر شده نشان می‌دهد انتخابات پارلمانی اخیر نه ‌تنها قفل سیاست در لبنان را باز نخواهد کرد، بلکه بر شکاف‌ها و تضادها خواهد افزود؛ چه در پارلمان و چه در خیابان.

 

رعیت نواز-   اطراف شهرها و روستاهای مختلف کشورمان پر شده از سگ های ولگردی که هرکدام برای به دست آوردن غذا لابه لای زباله ها پرسه می زنند و این روزها جمعیت شان آن قدر زیاد شده که برای جامعه و محیط خطری جدی به حساب می آیند. متاسفانه چند روز پیش سگ های ولگرد به یک مادر و دختر 3 ساله اش در حوالی کرج حمله کردند که در نهایت با کمک قفل فرمان یک راننده عبوری، بدن نیمه جان کودک 3 ساله از زیر پنجه و دندان های سگ ها نجات پیدا کرد و به بیمارستان منتقل شد. بی شک این تجربه تلخ تا ابد با روح و جسم این کودک باقی می ماند و ممکن است آسیب های جدی روحی در کنار آسیب های جسمی با او همراه شود. البته این تنها حمله سگ های ولگرد نیست و متاسفانه طبق گزارش ها حداقل 50 نفر در سال به دلیل حمله سگ های ولگرد در کشورمان جان خود را از دست می دهند و حدود 200 هزار گزیدگی توسط سگ ها در سال ثبت شده است. چند روز پیش هم مصطفی نادری، کارشناس محیط‌زیست به خبرگزاری تسنیم گفته بود که جمعیت سگ‌های ولگرد در کشور از مرز دو میلیون قلاده گذشته است. به اعتقاد کارشناسان محیط زیست، زیاد شدن بیش از حد جمعیت سگ های ولگرد به دلیل غذارسانی به آن هاست که باید جلوی آن گرفته شود. یادآوری این نکته هم ضروری است که نه تنها انسان ها که دیگر حیوانات هم از وجود سگ های ولگرد در امان نیستند و با خطر مواجه اند و ویدئوهای حمله سگ های ولگرد به مرال و یوزپلنگ ایرانی هم در فضای مجازی دست به دست می شود. در این گزارش از دلایل غلط بودن غذا دادن به سگ های ولگرد، هزینه ای که این سگ ها برای جامعه ایجاد می کنند و همچنین تجربه دیگر کشورها برای جمع آوری سگ های بی سرپرست نوشته ایم.

 

از صبح روز گذشته که خبر ارتحال استاد سید عبدا... فاطمی نیا در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر شد، دست کم نگارنده این یادداشت به جز در موارد استثناء، کمتر چنین فضایی را تجربه کرده است، که شاهد «حسرت» جمع انبوهی از جامعه به ویژه جوانان باشد که این گونه در فقدان یک «شخص» خود را سوگوار ببیند. 

باری، روز گذشته همه دوستداران این معلم اخلاق و معرفت و حتی جمع زیادی از کسانی که کمتر در این حال و هوا بودند، از هجرت ابدی استاد فاطمی نیا غمگین شدند و غصه دار.

به گونه‌ای که واکنش‌ها و واگویه‌ها به بهانه این فراق به مثابه از دست دادن یک «پدر» بود؛ پدری با ویژگی‌های خاص که انگار همان گمشده آن‌ها بود.

چرا این فراق دردناک است؟  

واقعا چرا این فراق، دردناک و حسرت آفرین است؟  چرا از هنگامی که از این «هجران» با خبر شدیم، گوشه‌ای از قلبمان می‌سوزد؟ یافتن پاسخ این پرسش ها، قطعا چندان دشوار نیست اما رسیدن به درجه‌ای از این میزان محبوبیت و موثر بودن که جمع وسیعی از هجرانت مغموم شوند، حتما امر سهل و ساده‌ای نیست. 

تاملی در شخصیت اخلاقی  و اجتماعی و روش تبلیغی استاد فاطمی نیا ما را به شماری از بایسته‌های اصیل در حوزه اخلاق، دین‌مداری و تبلیغ دینی رهنمون می‌کند که بی شک توجه به آن در جهت کیفیت بخشی عملکرد مبلغان دینی و متولیان مذهبی موثر خواهد بود. 

1- دانش وسیع

کافی است، یک نوبت پای صحبت‌های استاد فاطمی نیا نشسته و درک حضور او کرده باشید،   بی شک دانش وسیع او در حوزه علوم اسلامی به ویژه در علم حدیث و کلام، عرفان و آشنایی عمیق با منابع روایی و تاریخی از او یک دانشمند مبرز و صاحب اجازات متعدد از علما در بیان و نقل حدیث ساخته بود. نمونه عینی آن را در تقید و تعهد ایشان به ارائه سند و معرفی منابع معتبر احادیثی که بیان می‌کردند، بارها مشاهده کردیم. در واقع از مهم‌ترین رموز ماندگاری و تداوم حضور  ایشان در دهه‌های متوالی بر کرسی وعظ و خطابه، اصل بهره‌مندی از دانش گسترده بود که رهبر انقلاب نیز روز گذشته در پیام تسلیت شان به این موضوع تصریح کردند. 

2- همه جانبه نگری به امر دین 

  تسلط او بر حوزه‌های گوناگون علوم دینی،  او را به مروج و مبلغ همه جانبه دینی تبدیل کرده بود. فاطمی نیا، هیچ گاه تلاش نمی‌کرد، وجهی خاص از آموزه‌های دینی را به سمع و نظر مخاطبانش برساند. او در تعامل با جامعه متدینان به همان میزان که بر تبیین وجوه مدارا و رحمانی دین اهتمام داشت، در جای خود نیز به ابعاد قهریه دین توجه داشت.  توصیه‌ها و هشدارهای متعدد و پرشمار ایشان در خصوص بازدارندگی از رذائل اخلاقی و از طرفی تشویق‌ها و ترغیب‌ها به بازگشت و توبه نمونه‌های بارز نگاه و روش این روحانی اخلاقی  است که همواره نوعی اشتیاق به عبادت شیرین و عارفانه را در افراد ایجاد می‌کرد.

 3- درک حضور بزرگان اهل معرفت

بی شک درک حضور بزرگان اهل معرفت زمانه خود، از دیگر ویژگی‌های مهم و کم نظیر مرحوم استاد فاطمی نیا است. انبوه خاطرات دیدارها، همنشینی‌ها و نقل قول‌های ایشان در سخنانش از بزرگان از سر و سیر  او با اصحاب اهل معرفت حکایت می‌کرد. پرورش در دامان پدر بزرگوارش که از عالمان و عارفان زمانه خود بوده و نیز درک حضور طولانی مدت از محضر بزرگانی کم نظیر اخلاق و معرفت در زمانه ما همچون آیت ا... بهاء الدینی، علامه طباطبایی، آیت ا... مصطفوی، آیت ا... بهجت و... که همه به نوعی از شاگردان بلافصل عالم و زاهد وارسته  آیت ا... «سید علی آقا قاضی» بوده‌اند، مرحوم آقای فاطمی نیا را در شمار دردانه‌های کم یاب این زمانه قرار می‌دهد و باید خداوند متعال را شاکر باشیم  که بسیاری از ما کم یا زیاد توانسته ایم از حضورش بهره‌هایی ببریم.

4- خود اهل عمل بود

چگونه می‌توان پذیرفت و باور کرد که یک معلم اخلاق آن چه بر زبان می‌راند، خود اهل عمل به آن نباشد؟ به طور قطع امروز، بخشی از آسیب‌های اخلاقی و رفتاری جامعه ناشی از دوگانگی میان بیان و عمل مروجان اخلاق است. به این معنا که متاسفانه برخی از کسانی که در این امر داعیه اخلاق و بیان آموزه‌های معرفتی و حتی در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی دارند، خود آن طور که باید اهل عمل به آن نیستند که چقدر نیز این دوگانگی، آسیب زا و خطرناک است. اما ما درباره استاد فاطمی نیا، با شخصیتی مواجهیم که آن چه می‌گفت، به شیرینی بر دل می‌نشست و همان طور که درسطرهای پیشین اشاره شد، تاثیر کلام او اغلب اشتیاق عبادت را در افراد زنده می‌کرد. توصیه‌های او به ویژه درباره احترام به والدین و همسر، حفظ آبروی افراد، نماز و... نمونه‌هایی است که به اذعان بسیاری او خود بر رعایت آن اهتمام ویژه داشت. نقل این خاطره از زبان فرزندشان شنیدنی است:  «می خواستیم با پدر به مجلس مهمی برویم. بیرون خانه دیدم عبا ندارند. از عبا پرسیدم و گفتند مادرتان خواب بود و عبا را رویشان کشیدم. گفتم ولی این طور آبروریزی است، گفتند: اگر آبروی من در گرو این عباست وآن هم به بهای ازخواب پریدن مادرتان، نه آن عبا را می‌خواهم نه آن آبرو را.»

روح پاکش غریق رحمت واسعه حق

رئیس مرکز ارتباطات مردمی ریاست جمهوری با بیان این که در این مدت ۱۰ ماهه، ۴۰۱ مدیر از مدیران دستگاه‌ها ارزیابی شده اند، گفت: ۱۹۰ مکاتبه برای پیگیری این ارزیابی‌ها انجام شده است و در نتیجه آن ۱۳۰ مدیر ناکارامد در سطوح مختلف شناسایی و از کار خود بر کنار شدند که این نشان دهنده عزم راسخ مرکز ارتباطات است. به گزارش ایرنا حجت الاسلام احمد صالحی در نشست خبری با بیان این که نماینده تام الاختیار ۳۰ تا ۳۴ وزارتخانه و نهاد برای رفع مشکلات و با نگاه حمایتی از مردم در اداره کل مربوط در استان ها مستقر می‌شوند، اظهار کرد: ۳۸ هزار مراجعات مردمی و دیدار چهره به چهره انجام و همه این دیدارها در سامانه سامد ثبت می‌شود. وی افزود: روزانه ۴ تا ۵ هزار مراجعه مردمی در مرکز داریم و این خدمت‌ها با نگاه حل مسئله است. ۹۴۴هزار و ۴۲۵  درخواست مردمی در سامانه سامد ثبت شده است که ۸۲ درصد نتیجه ارجاعات ما به نهادها بوده است. رئیس مرکز ارتباطات مردمی ریاست جمهوری گفت: ۷۷ هزار و ۷۵۶ درخواست چهره به چهره مردم هم در دیدارهای استانی انجام شده است. صالحی با بیان این که میزان درخواست‌ها و مطالبات مردم در ابتدای تشکیل دولت ١٩ برابر دولت های قبل بود، خاطر نشان کرد: این نگاه همراه با اعتماد و امید مردم به دولت را نشان می‌دهد. وی تاکید کرد: مدیران در خط مقدم مراجعات مردمی هستند و همه آن ها موظفند در سفرهای استانی حضور داشته و پاسخگوی مردم باشند. وی درباره برخی تجمعات مردمی در خیابان پاستور، گفت: روزانه تجمعاتی در پاستور انجام می‌شود که نسبت به اوایل بسیار کم شده است. بسیاری از اعتراضات مربوط به دستگاه قضایی است و مرکز ارتباطات مردمی معترضان را به آن جا ارجاع می‌دهد. صالحی خاطر نشان کرد:در  مواردی که به دستگاه‌های دولتی مربوط باشد، همان روز در بالاترین مقام آن اداره کل دیدار و ملاقات انجام می‌شود و حتی نتیجه بسیاری از این موارد هم در همان روز اعلام و نتیجه مطالبات مردمی در پاستور در نهایت تقدیم رئیس جمهور می‌شود.

تجمعات را به رئیس جمهور گزارش می دهیم

وی درباره اعتراضات اخیر در مناطق جنوبی کشور و این که آیا مرکز ارتباطات مردمی گزارشی دارد، گفت: مطالبه گری، حق مردم است. مردم قطعا گاهی اعتراض تند، گاهی اعتراض به نوع اقدام و گاهی اعتراض به خود اقدام دارند؛ هر جا تجمعی باشد باخبر و مطلعیم و به رئیس‌جمهور گزارش می‌دهیم. رئیس مرکز ارتباطات مردمی ریاست جمهوری ادامه داد: در این دولت از تجمعات هراسی نیست، باید به مردم پاسخ دهیم و مردم هم می دانند که دولت مطالبات آنان را پیگیری می‌کند. صالحی گفت: دشمنان انقلاب و نظام و آنان که نمی‌خواهند مردم ایران در آرامش باشند، از این تجمعات سوءاستفاده می‌کنند. البته مردم از همه این‌ها مطلعند و مدیریت می‌کنند.

پایگاه منتسب به شورای عالی امنیت ملی از نقش طرح مردمی سازی یارانه ها در کمبود و گرانی اقلام اساسی در کشورهای همسایه خبر داد. موضوعی که فرضیه قاچاق این کالاها به خارج قبل از طرح دولت را تقویت می کند.

شاید آن زمانی که وزیر جهاد کشاورزی درخصوص علت ورود دولت به اصلاح قیمت گندم و آرد گفت کشورهای همسایه مانند جاروبرقی یارانه های آرد و گندم ایران را می مکند، کمتر به عمق این مسئله توجه شد، اما هم اینک و پس از آغاز واقعی سازی قیمت آرد و روغن، پایگاه اطلاع رسانی «نورنیوز» خبر از افزایش قیمت و کمیاب شدن آرد و روغن در برخی مناطق همسایه کشور داده است که در کنار افزایش قیمت های جهانی می تواند ناظر به موفقیت اولیه طرح دولت در جلوگیری از سرریز یارانه اقلام اساسی به خارج از کشور باشد.  

به گزارش خراسان، هوشمندسازی نظام توزیع برای جلوگیری از قاچاق کالاهای اساسی به خارج از کشور یک ضرورت است، اما باید توجه داشت تا زمانی که ریشه قاچاق یعنی تفاوت قیمت های داخل و خارج از بین نرود، انگیزه فساد و قاچاق همواره وجود خواهد داشت. انگیزه هایی که به هر نحو شده راه خود را برای پیاده سازی در کف بازار کالاها پیدا می کند. گاه به اسم صادرات محصولاتی مانند ماکارونی و گاه به اسم خروج کالاهای خام از شبکه توزیع مانند روغن.

از همین روست که قربانی، معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی 14 اردیبهشت درباره علت ورود دولت به اصلاح قیمت  گندم و آرد گفت: کشورهای همسایه مانند جارو برقی دارند یارانه های گندم و آرد ایران را می مکند. این اظهارات در شرایطی است که آمار ارائه شده توسط وزیر جهاد کشاورزی نشان می دهد که یکی از کشورهای همسایه با کسری 3 میلیون تنی گندم در سال جاری روبه روست و چشم طمع به گندم ارزان داخل ایران دارد.

با این اوصاف هنوز چند روزی بیشتر از آغاز طرح یارانه ای دولت نگذشته است که خبرها از بروز اولین نشانه های اصلاح یارانه ها در بازار کشورهای همسابه حکایت دارد به طوری که گفته می شود در کشورهای همسایه این اقلام بعضاً کمیاب شده است. این در حالی است که نباید از تاثیر تبعات جنگ اوکراین و روسیه بر بازار جهانی مواد غذایی و منطقه غافل بود. پایگاه اطلاع رسانی «نورنیوز» -نزدیک به شورای عالی امنیت ملی- نوشت: «با اجرای طرح توزیع عادلانه یارانه ها در ایران، قیمت آرد و روغن در فروشگاه های اصلی عرضه مواد غذایی در اربیل و سلیمانیه اقلیم کردستان با افزایش شدید قیمت مواجه و نایاب شده است.

 با اجرای این طرح، روند قاچاق کالا از ایران به کشورهای همسایه، به نفع جیب مردم متوقف شده است.» خبرگزاری تسنیم نیز خبر مشابه و البته با دامنه بزرگ تری را گزارش کرد. بر این اساس، اعلام شده که کمبود آرد در کشورهای عراق، پاکستان و دیگر کشورهای همسایه پس از آزادسازی قیمت آرد در کشور ما روی داده است. همچنین بررسی ها حکایت از این دارد که روغن در اقلیم کردستان نیز کمیاب شده و برخی از مواد غذایی نظیر روغن و نان در امارات با افزایش قیمت مواجه شده است. موضوعی که البته در کنار اصلاحات یارانه ای در ایران، جنگ روسیه با اوکراین نیز در بروز آن بی تاثیر نبوده است.  

 

 مصطفی عبدالهی – بارها از تغییر اقلیم و خشکسالی نوشته‌ایم، اما از این واقعیت تلخ کمتر گفته‌ایم که این تغییر و تحولات آب و هوایی، در حال شکل دادن یک بحران اجتماعی به نام کوچ‌های اجباری در داخل کشور است و اگر برای پیشگیری از آن، برنامه‌ای نداشته باشیم، شرایط نگران‌کننده‌ای در انتظارمان خواهد بود.

دکتر رقیه صمدی، دبیر کارگروه مهاجرت‌های اجباری و پناهجویی رصدخانه مهاجرت ایران در گفت‌وگو با ایسنا، گزارشی نگران‌کننده در این باره ارائه کرده است که مهم‌ترین بخش‌های آن را در ادامه می‌خوانید:

 ششمین کشور مخاطره  خیز

* به گفته صمدی، هم‌اکنون ایران به عنوان ششمین کشور مخاطره‌خیز جهان شناخته می‌شود و شاهد بلایای طبیعی متعددی است؛ از سیل و زلزله گرفته، تا خشکسالی، فرونشست و رانش زمین.

* ۸۲ درصد مساحت کشور را مناطق خشک و نیمه‌خشک تشکیل می‌دهد و میانگین بارش‌های ما حدود ۲۵۰ میلی‌متر، یعنی کمتر از یک‌سوم میانگین جهانی است. 

افزایش تعداد روزهای گرم و توفان های شن 

در طول یک قرن گذشته، دمای هوا در کشور ما یک درجه گرم‌تر شده است و بر اساس سناریوهای تغییر اقلیم، تا سال ۲۰۵۰، تعداد روزهای گرم سال نیز افزایش خواهد یافت و به تبع آن، تعداد و شدت توفان‌های شن هم بیشتر خواهد شد.

هر سال 12 میلیون هکتار بیابان جدید

اما آمار نگران‌کننده این‌که، هم اکنون بیش از ۸۰ درصد جمعیت کشور اثرات بیابان‌زایی را احساس می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود هر سال 12 میلیون هکتار از 165 میلیون هکتار مساحت کل کشور، تبدیل به بیابان شود.

۴۹ درصد جمعیت در معرض ناامنی غذایی

به گفته صمدی، ناامنی غذایی هم یکی از پیامدهای اقلیمی است که در نتیجه خشکسالی و کاهش تولیدات کشاورزی، رخ می‌دهد و هم‌اکنون بیش از ۴۹ درصد جمعیت کشور در معرض این خطر قرار دارند.

احتمال بیشتر شدن مهاجرت ها

اما حلقه بعدی این زنجیره بحران، کوچ‌های اجباری است که مشکلات دیگری همچون آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی را هم به همراه دارد. پیش‌بینی‌ می‌شود با توجه به شکنندگی محیط زیست ایران و آسیب‌پذیری آن در برابر بحران‌های محیط زیستی و اقلیمی، مهاجرت نه تنها به شهرهای پرجمعیت، بلکه در سال‌های آتی مهاجرت به سایر کشورها هم افزایش می‌یابد؛ همان‌گونه که طی سالیان گذشته بسیاری از روستاها در کشور در اثر خشکسالی و از بین رفتن اشتغال و معیشت روستاییان، خالی از سکنه شده‌اند. 

رتبه چهارم در جابه‌جایی های ناشی از بلایای طبیعی

صمدی در این خصوص به یک گزارش جهانی اشاره کرده و گفته است: از کل ۷ میلیون جابه‌جایی جهانی ناشی از اثرات بلایای طبیعی که در نیمه اول سال ۲۰۱۹ ثبت شده، کشور ما با ۵۰۱ هزار جابه‌جایی جدید دارای رتبه چهارم  جهان بوده است. به گفته او، علت اصلی این جابه‌جایی‌ها، وقوع سیل و زلزله در چندین استان بوده که به ویرانی‌های گسترده و آوارگی ساکنان این مناطق منجر شده است. دبیر کارگروه مهاجرت‌های اجباری، بر این موضوع تاکید کرده است که در کنار عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، نباید از نقش محیط زیست به عنوان یک عامل مستقل و اثرگذار در مهاجرت غافل شد و لازم است این موضوع در اسناد بالادستی و برنامه‌های کلان کشور مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.   

تجربه بیابان زدایی در عربستان بیابانی

مشکل خشکسالی و افزایش بیابان‌ها محدود به مرزهای ما نیست و بسیاری از کشورهای منطقه نیز با مشکلاتی به مراتب بیشتر از ما مواجه هستند اما راهکارهایی را برای جلوگیری از بحران‌های ناشی از آن اتخاذ کرده‌اند. به عنوان نمونه، آن‌طور که رویترز گزارش داده، در کشور بیابانی عربستان، طرح‌هایی مانند کاشت درختان «ساکساول» اجرایی شده که نه تنها در برابر خشکسالی مقاوم است، بلکه امکان تامین خوراک حیوانات و هیزم از آن نیز وجود دارد و مهم تر این‌که، این درختان عاملی موثر در کاهش شدت توفان‌های شن در این کشور هستند.